Hội chứng ngưng thở lúc ngủ (hay còn gọi là ngưng thở khi ngủ) là một rối loạn giấc ngủ nghiêm trọng, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa nhận thức đầy đủ về tình trạng này, dẫn đến việc chẩn đoán và điều trị muộn màng. Cùng tìm hiểu những thông tin toàn diện về hội chứng ngưng thở lúc ngủ, từ nguyên nhân, triệu chứng đến các phương pháp điều trị và phòng ngừa hiệu quả. Bài viết được tham vấn chuyên môn từ ThS.BS.CKII Lê Nhật Vinh.
Hội chứng ngưng thở lúc ngủ là gì?
Hội chứng ngưng thở lúc ngủ là một rối loạn giấc ngủ phổ biến, xảy ra khi đường thở trên bị thu hẹp hoặc tắc nghẽn trong quá trình ngủ.
Cụ thể, khi cơ thể chìm vào giấc ngủ, các cơ vùng hầu họng cũng thư giãn, dẫn đến tình trạng đường thở bị thu hẹp.Điều này cản trở luồng không khí lưu thông qua vùng hầu họng, không khí đi qua khe hẹp và kích thích cơ vùng hầu họng rung lên, khiến người bệnh phát ra tiếng ngáy trong lúc ngủ.Trong trường hợp nghiêm trọng hơn, vùng hầu họng có thể bị đóng kín hoàn toàn, gây ra hiện tượng ngưng thở tạm thời, được gọi là ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn.
Hội chứng ngưng thở lúc ngủ xảy ra khi đường thở trên bị thu hẹp hoặc tắc nghẽn trong quá trình ngủ.
Mỗi cơn ngưng thở có thể kéo dài từ 10 giây trở lên và lặp đi lặp lại nhiều lần trong đêm. Điều đáng nói là người bệnh thường không nhận thức được tình trạng này, mặc dù họ có thể thức giấc ngắn ngủi sau mỗi lần ngưng thở.
Phân loại ngưng thở lúc ngủ
Chứng ngưng thở lúc ngủ được chia thành 3 loại chính, mỗi loại có nguyên nhân và biểu hiện khác nhau:
- Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA): Đây là dạng phổ biến nhất, xảy ra khi đường thở trên bị tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn trong quá trình ngủ. Tình trạng này thường kéo dài hơn 10 giây, sau đó người bệnh sẽ giật mình tỉnh giấc và thở gấp để lấy lại oxy. Các yếu tố làm tăng nguy cơ OSA bao gồm béo phì, amidan lớn, thay đổi nội tiết tố, trong đó béo phì là nguyên nhân hàng đầu. Người bệnh OSA thường gặp các triệu chứng như buồn ngủ ban ngày quá mức, bồn chồn, ngáy ngủ, tỉnh giấc thường xuyên và đau đầu buổi sáng.
- Ngưng thở khi ngủ trung ương (CSA): Khác với OSA, CSA xảy ra khi não không gửi tín hiệu điều khiển hô hấp đến các cơ hô hấp. Các vấn đề sức khỏe ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát đường thở và cơ ngực của não, như đột quỵ, suy tim, hoặc sử dụng một số loại thuốc giảm đau, có thể là nguyên nhân gây ra CSA.
- Ngưng thở khi ngủ hỗn hợp: Đây là dạng kết hợp của cả hai loại OSA và CSA, có nghĩa là người bệnh vừa gặp phải tình trạng tắc nghẽn đường thở, vừa có vấn đề về tín hiệu điều khiển hô hấp từ não bộ.
Ngưng thở khi ngủ hỗn hợp là dạng kết hợp của cả hai loại OSA và CSA
Việc chẩn đoán chính xác loại ngưng thở khi ngủ là rất quan trọng để đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Nếu bạn nghi ngờ mình hoặc người thân có dấu hiệu của ngưng thở khi ngủ, hãy tìm đến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.
Hội chứng ngưng thở lúc ngủ có nguy hiểm không?
Hội chứng ngưng thở lúc ngủ không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ đáng báo động cho sức khỏe tổng thể. Nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến hàng loạt biến chứng nguy hiểm, bao gồm các bệnh lý tim mạch như nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp, loạn nhịp tim, thậm chí là đột quỵ. Bên cạnh đó, ngưng thở khi ngủ còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh chuyển hóa như đái tháo đường, suy giảm chức năng sinh lý, gây ra những hệ lụy lâu dài cho sức khỏe.
Không chỉ dừng lại ở các vấn đề sức khỏe thể chất, ngưng thở khi ngủ còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Tình trạng buồn ngủ quá mức vào ban ngày làm giảm khả năng tập trung, suy giảm hiệu suất làm việc và tăng nguy cơ tai nạn giao thông. Ngoài ra, những người mắc hội chứng ngưng thở lúc ngủ này thường xuyên phải đối mặt với những thay đổi tâm lý tiêu cực như cáu gắt, trầm cảm, giảm ham muốn tình dục, gây ảnh hưởng lớn đến các mối quan hệ cá nhân và hạnh phúc gia đình.
Vì vậy, việc nhận biết sớm các dấu hiệu của ngưng thở khi ngủ và tìm kiếm sự hỗ trợ y tế kịp thời là vô cùng quan trọng. Điều này không chỉ giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ, nâng cao sức khỏe thể chất mà còn bảo vệ sức khỏe tinh thần, đảm bảo cuộc sống viên mãn và hạnh phúc.
Biện pháp ngăn ngừa ngưng thở khi ngủ
Để giảm thiểu nguy cơ mắc phải hội chứng ngưng thở lúc ngủ và bảo vệ sức khỏe đường hô hấp, bạn hoàn toàn có thể chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa đơn giản nhưng hiệu quả sau:
- Duy trì một cân nặng lý tưởng thông qua chế độ ăn uống lành mạnh và tập luyện đều đặn.
- Hạn chế tiêu thụ rượu bia và thuốc lá, đặc biệt là trước khi đi ngủ.
- Đảm bảo ngủ đủ giấc mỗi đêm để cơ thể được nghỉ ngơi và phục hồi.
- Ngủ nghiêng để giảm áp lực lên đường thở.
- Điều trị các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn như dị ứng hoặc nghẹt mũi.
- Sử dụng gối chống ngáy nếu cần thiết.
Sử dụng gối chống ngáy nếu cần thiết
- Thăm khám bác sĩ định kỳ để kiểm tra sức khỏe tổng quát và phát hiện sớm các dấu hiệu của ngưng thở khi ngủ.
Ngưng thở khi ngủ có chữa khỏi được không?
Hội chứng ngưng thở lúc ngủ hoàn toàn có thể kiểm soát được bằng các phương pháp như thở máy áp lực dương liên tục (CPAP) hoặc phẫu thuật mở rộng các vị trí tắc nghẽn trên đường hô hấp của bệnh nhân. Bằng cách tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị của bác sĩ và thực hiện những thay đổi tích cực trong lối sống, bạn có thể giảm thiểu đáng kể các triệu chứng khó chịu và ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm tiềm ẩn.
Đừng ngần ngại trao đổi với bác sĩ nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến ngưng thở khi ngủ. Sự tư vấn và hỗ trợ từ chuyên gia sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng của mình và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất.
Hội chứng ngưng thở lúc ngủ không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ mà còn đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể. Hiểu rõ về căn bệnh này, nhận biết sớm các triệu chứng và tìm kiếm sự giúp đỡ y tế kịp thời là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe của bạn và những người thân yêu.
Tài liệu tham khảo:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK564431/
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/8718-sleep-apnea
Kiểm Duyệt Nội Dung
Hơn 10 năm kinh nghiệm truyền thông marketing trong lĩnh vực y tế, sức khỏe.
Triển khai thành công các hoạt động truyền thông marketing, phát triển nội dung và xây kênh mạng xã hội cho các đối tác bệnh viện, phòng khám, bác sĩ và chuyên gia y tế khắp cả nước.
Hơn 6 năm kinh nghiệm tổ chức sản xuất các chương trình y tế uy tín hàng đầu Việt Nam, phối hợp cùng Đài Truyền hình Tp.HCM (HTV). Các chương trình tiêu biểu bao gồm Nhật Ký Blouse Trắng, Bác Sĩ Nói Gì, Alo Bác Sĩ Nghe, Nhật Ký Hạnh Phúc, Vui Khỏe Cùng Con, Bác Sỹ Mẹ, v.v.
Hợp tác toàn diện với hàng trăm bệnh viện và phòng khám, hàng nghìn bác sĩ và chuyên gia y tế nhằm chung tay xây dựng nền tảng nội dung và dịch vụ y tế trên ứng dụng Doctor Network.
