4 nguyên nhân gây nổi hạch ở cổ dưới cằm có thể bạn chưa biết!

Hạch bạch huyết đóng vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch của cơ thể, hoạt động như một “bộ lọc” để loại bỏ vi khuẩn, virus và các tác nhân gây hại. Tuy nhiên, khi hạch ở cổ dưới cằm bị sưng lên, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe, từ nhiễm trùng thông thường đến các bệnh lý nghiêm trọng hơn như ung thư. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán và điều trị “nổi hạch ở cổ dưới cằm“, đồng thời cung cấp các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Hạch ở cổ dưới cằm là gì?

Hạch ở cổ dưới cằm là gì và tại sao chúng quan trọng?
Hạch bạch huyết ở vùng cổ dưới cằm nằm dọc theo đường viền hàm dưới và xung quanh cơ sternocleidomastoid, nơi chúng thực hiện chức năng lọc chất lỏng bạch huyết và bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh. Các nhóm hạch vùng cổ được phân loại từ Nhóm 1 đến Nhóm 6 dựa trên vị trí giải phẫu, mỗi nhóm đảm nhận vai trò riêng biệt trong việc bảo vệ cơ thể.

Cấu trúc của hạch bạch huyết bao gồm các thành phần chính như tế bào lympho (tế bào B và tế bào T), mô liên kết, và mạng lưới mạch máu. Khi phát hiện tác nhân gây bệnh, hạch sẽ tăng sinh tế bào lympho để tiêu diệt mầm bệnh, dẫn đến hiện tượng sưng hạch.

Nguyên Nhân Gây Nổi Hạch Dưới Cằm

Nguyên nhân nào khiến hạch dưới cằm bị sưng?
Nổi hạch dưới cằm có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả yếu tố lành tính và ác tính. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

1. Nhiễm Trùng :
   • Viêm họng, viêm amidan, viêm tai giữa, nhiễm trùng răng miệng.
   • Bệnh lao, toxoplasmosis, hoặc các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
2. Ung Thư :
   • Ung thư di căn từ miệng, họng, tuyến giáp, hoặc tuyến nước bọt.
   • Ung thư hạch bạch huyết (Lymphoma): Hodgkin và non-Hodgkin lymphoma.
3. U Nang và Khối U Lành Tính :
   • U nang biểu bì, u xơ, u mỡ.
4. Nguyên Nhân Khác :
   • Dị ứng thực phẩm, bướu cổ, chấn thương hàm, vết côn trùng đốt.
   • Tác dụng phụ của thuốc như Dilantin.

 Triệu Chứng Nổi Hạch Dưới Cằm

Triệu chứng nào giúp nhận biết nổi hạch dưới cằm?
Khi hạch dưới cằm bị sưng, người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng sau:

• Triệu chứng thường gặp :
  • Hạch mềm hoặc cứng, đau hoặc không đau.
  • Kích thước hạch có thể dao động từ vài mm đến vài cm.
• Triệu chứng ít gặp hơn :
  • Sốt, đổ mồ hôi đêm, giảm cân không rõ nguyên nhân.
  • Khó nuốt, khó thở, thay đổi giọng nói.

Dưới đây là danh sách các triệu chứng cần chú ý:

• Hạch sưng lớn và kéo dài hơn 2 tuần.

Hạch sưng lớn và kéo dài hơn 2 tuần

• Hạch cứng, không di động.
• Giảm cân không rõ nguyên nhân.

Khi Nào Cần Gặp Bác Sĩ?

Khi nào bạn cần đi khám bác sĩ nếu phát hiện hạch dưới cằm sưng?
Nếu hạch dưới cằm sưng kéo dài hơn 2 tuần hoặc có các dấu hiệu bất thường, bạn nên tìm đến sự tư vấn của bác sĩ ngay lập tức. Dưới đây là những cảnh báo quan trọng:

• Hạch sưng đau và tiếp tục phát triển lớn hơn dù đã điều trị khỏi nhiễm trùng.
• Hạch cứng, không di động, hoặc kèm theo các triệu chứng như sốt, đổ mồ hôi đêm, giảm cân không rõ nguyên nhân.
• Khó nuốt, khó thở, thay đổi giọng nói, hoặc vết loét miệng không lành.

Việc thăm khám sớm giúp phát hiện và điều trị kịp thời các bệnh lý nghiêm trọng, đặc biệt là ung thư. Đừng bỏ qua các dấu hiệu này vì chúng có thể là lời cảnh báo sớm về một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.

Chẩn Đoán Nổi Hạch Dưới Cằm

Làm thế nào để chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây nổi hạch dưới cằm?
Quá trình chẩn đoán nổi hạch dưới cằm bao gồm nhiều bước, từ khám lâm sàng đến các xét nghiệm chuyên sâu:

1. Khám Lâm Sàng :
   • Bác sĩ sẽ kiểm tra kích thước, hình dạng, độ cứng và tính di động của hạch.
   • Đánh giá các triệu chứng kèm theo như đau, nóng rát hoặc sưng đỏ.
2. Xét Nghiệm Máu :
   • Xét nghiệm máu giúp đánh giá tình trạng nhiễm trùng hoặc các vấn đề miễn dịch.
3. Chẩn Đoán Hình Ảnh :
   • Siêu âm : Xem xét cấu trúc bên trong của hạch.
   • CT scan và MRI : Đánh giá mức độ xâm lấn và tìm kiếm tổn thương nguyên phát.
   • PET/CT : Phát hiện hạch di căn nhỏ và đánh giá đáp ứng điều trị.
4. Sinh Thiết Hạch :
   • Chọc hút kim nhỏ (FNA) : Lấy mẫu mô để kiểm tra dưới kính hiển vi.
   • Sinh thiết lõi kim : Lấy lượng mô lớn hơn để phân tích chi tiết.
   • Sinh thiết mở : Chỉ thực hiện khi các phương pháp khác không mang lại kết quả rõ ràng.

Điều Trị Nổi Hạch Dưới Cằm

Cách điều trị nổi hạch dưới cằm phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra nó.
Dưới đây là các phương pháp điều trị phổ biến:

1. Điều Trị Theo Nguyên Nhân :
   • Nhiễm trùng : Sử dụng thuốc kháng sinh hoặc kháng virus.
   • Viêm : Corticosteroid hoặc thuốc ức chế miễn dịch.
   • Ung thư : Phẫu thuật, xạ trị, hóa trị, liệu pháp nhắm trúng đích (như cetuximab, sorafenib), hoặc liệu pháp miễn dịch.
2. Các Biện Pháp Hỗ Trợ :
   • Chườm ấm, dùng thuốc giảm đau như ibuprofen hoặc paracetamol.
   • Nghỉ ngơi đầy đủ, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh.
   • Y học cổ truyền: Các bài thuốc nam giúp tăng cường hệ miễn dịch.
3. Phác Đồ Điều Trị Ung Thư Mới Nhất :
   • Ung thư vòm họng : Hóa xạ trị đồng thời, liệu pháp nhắm trúng đích (cetuximab).
   • Ung thư tuyến giáp : Phẫu thuật, xạ trị iodine phóng xạ, liệu pháp nhắm trúng đích (sorafenib, lenvatinib).
   • Lymphoma : Phác đồ hóa trị (CHOP, ABVD), liệu pháp nhắm trúng đích (rituximab), ghép tế bào gốc.

Biện Pháp Phòng Ngừa

Làm thế nào để phòng ngừa nổi hạch dưới cằm?

1. Ngăn Ngừa Nhiễm Trùng :
   • Đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên, giữ vệ sinh cá nhân.
   • Tiêm phòng cúm và các vaccine theo khuyến cáo.
2. Tăng Cường Hệ Miễn Dịch :
   • Ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn, ngủ đủ giấc, hạn chế căng thẳng.
3. Khám Sức Khỏe Định Kỳ :
   • Phát hiện sớm các bệnh lý tiềm ẩn để điều trị kịp thời.

Yếu Tố Nguy Cơ và Dịch Tễ Học

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ nổi hạch dưới cằm?

• Theo độ tuổi và giới tính : Người lớn tuổi và nam giới có nguy cơ cao mắc ung thư liên quan đến hạch.
• Yếu tố môi trường : Hút thuốc, uống rượu, chế độ ăn uống không lành mạnh, tiếp xúc với hóa chất độc hại.

Biểu đồ thống kê cho thấy tỷ lệ mắc bệnh tăng cao ở những người có lối sống không lành mạnh hoặc sống trong môi trường ô nhiễm.

Tác Động Tâm Lý và Hỗ Trợ

Nổi hạch dưới cằm ảnh hưởng tâm lý như thế nào?

• Tác động tâm lý : Nỗi sợ ung thư, lo lắng, trầm cảm.
• Biện pháp hỗ trợ : Tư vấn tâm lý, liệu pháp nhóm, chia sẻ kinh nghiệm từ bệnh nhân khác.

Một số câu hỏi thường gặp về “nổi hạch ở cổ dưới cằm”

1. Nổi hạch dưới cằm là gì?

Nổi hạch dưới cằm là tình trạng sưng lên của các hạch bạch huyết nằm ở khu vực này, thường do cơ thể phản ứng với nhiễm trùng hoặc viêm nhiễm. Hạch có thể mềm hoặc cứng, đau hoặc không đau, và thường là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang chống lại vi khuẩn hoặc virus.

2. Nguyên nhân nào gây ra nổi hạch dưới cằm?

Có nhiều nguyên nhân gây nổi hạch dưới cằm, bao gồm:

• Nhiễm trùng: Các bệnh như viêm họng, quai bị, thủy đậu, và các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp khác.
• Vấn đề răng miệng: Viêm lợi, áp xe răng.
• Bệnh lý nghiêm trọng: Một số loại ung thư như bệnh bạch cầu hoặc ung thư hạch cũng có thể gây nổi hạch.

3. Khi nào nên đi khám bác sĩ?

Người bệnh nên đến gặp bác sĩ nếu:

• Hạch kéo dài hơn 4 tuần mà không giảm.
• Hạch trở nên cứng, không di động hoặc có dấu hiệu lở loét.
• Xuất hiện các triệu chứng khác như sốt cao, mệt mỏi kéo dài.

4. Có phương pháp điều trị nào cho tình trạng này không?

Trong nhiều trường hợp, nổi hạch dưới cằm sẽ tự khỏi khi nguyên nhân gây bệnh được điều trị. Nếu hạch gây đau nhức, có thể sử dụng thuốc giảm đau như ibuprofen hoặc paracetamol và chườm ấm để giảm triệu chứng. Tuy nhiên, nếu nguyên nhân là do một bệnh lý nghiêm trọng hơn, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp.

Trong nhiều trường hợp, nổi hạch dưới cằm sẽ tự khỏi khi nguyên nhân gây bệnh được điều trị

5. Làm thế nào để phòng ngừa nổi hạch dưới cằm?

• Thực hiện vệ sinh răng miệng tốt.
• Tránh tiếp xúc với người bị nhiễm trùng.
• Tăng cường hệ miễn dịch qua chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục đều đặn.

Những thông tin trên giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng nổi hạch dưới cằm và cách xử lý khi gặp phải.

Một số dẫn chứng khoa học về “nổi hạch ở cổ dưới cằm”

1. Tổng quan về hạch bạch huyết và nổi hạch:

• UpToDate (Cervical lymphadenopathy): UpToDate là một nguồn thông tin y tế dựa trên bằng chứng được sử dụng rộng rãi bởi các bác sĩ. Tuy nhiên, để truy cập đầy đủ, bạn cần có tài khoản trả phí hoặc thông qua thư viện y khoa của bệnh viện/trường đại học.

  • Link: Tôi không thể cung cấp link trực tiếp vì đây là dịch vụ trả phí. Bạn có thể tìm kiếm trên Google với cụm từ khóa “UpToDate Cervical lymphadenopathy” để xem các thông tin cơ bản.

• American Cancer Society (Enlarged Lymph Nodes): Trang web của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ cung cấp thông tin tổng quan về hạch bạch huyết và các nguyên nhân gây nổi hạch.

  • Link: https://www.cancer.org/cancer/managing-cancer/side-effects/swelling/lymphedema/what-is-lymphedema.html (Mặc dù link này tập trung vào phù bạch huyết, nhưng nó cũng cung cấp thông tin cơ bản về hạch bạch huyết)

2. Các nghiên cứu khoa học liên quan:

• Nghiên cứu về tỷ lệ mắc và nguyên nhân nổi hạch cổ ở trẻ em:

  • Tiêu đề: “Etiology and incidence of cervical lymphadenopathy in children”

  • Tác giả: Barton LL, Freiman JM.

  • Nguồn: Pediatr Infect Dis J. 1997 Feb;16(2):195-8.

  • Link (PubMed): https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9041698/ (Link này dẫn đến trang tóm tắt của nghiên cứu trên PubMed. Để xem toàn văn, bạn có thể cần truy cập thông qua thư viện hoặc trả phí.)

• Nghiên cứu về chẩn đoán phân biệt nổi hạch cổ:

  • Tiêu đề: “Differential diagnosis of cervical lymphadenopathy”

  • Tác giả: Moore SW.

  • Nguồn: S Afr Med J. 2004 Jan;94(1):41-8.

  • Link (ResearchGate): https://www.researchgate.net/publication/8735756_Differential_diagnosis_of_cervical_lymphadenopathy (Link này dẫn đến trang của nghiên cứu trên ResearchGate. Bạn có thể cần đăng ký tài khoản để xem hoặc tải xuống.)

Nổi hạch ở cổ dưới cằm là một dấu hiệu quan trọng cần được chú ý. Bài viết đã cung cấp thông tin toàn diện về nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán và điều trị, cũng như các biện pháp phòng ngừa. Hãy chủ động bảo vệ sức khỏe bằng cách nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường và tìm kiếm sự chăm sóc y tế kịp thời.

Kiểm Duyệt Nội Dung

Ban Biên Tập Doctor Network

Ban Biên Tập at Doctor Network | Website

Hơn 10 năm kinh nghiệm truyền thông marketing trong lĩnh vực y tế, sức khỏe.

Triển khai thành công các hoạt động truyền thông marketing, phát triển nội dung và xây kênh mạng xã hội cho các đối tác bệnh viện, phòng khám, bác sĩ và chuyên gia y tế khắp cả nước.

Hơn 6 năm kinh nghiệm tổ chức sản xuất các chương trình y tế uy tín hàng đầu Việt Nam, phối hợp cùng Đài Truyền hình Tp.HCM (HTV). Các chương trình tiêu biểu bao gồm Nhật Ký Blouse Trắng, Bác Sĩ Nói Gì, Alo Bác Sĩ Nghe, Nhật Ký Hạnh Phúc, Vui Khỏe Cùng Con, Bác Sỹ Mẹ, v.v.

Hợp tác toàn diện với hàng trăm bệnh viện và phòng khám, hàng nghìn bác sĩ và chuyên gia y tế nhằm chung tay xây dựng nền tảng nội dung và dịch vụ y tế trên ứng dụng Doctor Network.