Sưng nướu răng trong cùng hàm dưới (lower wisdom tooth gum swelling) là tình trạng viêm nhiễm phổ biến, ảnh hưởng đến khoảng 80% người trưởng thành ít nhất một lần trong đời. Vấn đề này gây khó chịu và có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Bài viết này sẽ khám phá nguyên nhân, triệu chứng, mức độ nguy hiểm, phương pháp điều trị và cách phòng ngừa sưng nướu răng trong cùng hàm dưới.
Nguyên nhân gây sưng nướu răng trong cùng hàm dưới
Sưng nướu răng trong cùng hàm dưới xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là các yếu tố chính:
Mọc răng khôn (wisdom tooth eruption)
-
- Răng khôn (wisdom tooth) mọc muộn, thường từ 18-25 tuổi
- Răng khôn mọc lệch (impacted wisdom tooth) gây áp lực lên nướu
- Vi khuẩn (bacteria) xâm nhập vào nướu khi răng mọc không hoàn toàn
Quá trình mọc răng khôn thường gây sưng viêm nướu, đặc biệt là khi răng mọc lệch, mọc ngầm hoặc không đủ chỗ để mọc lên hoàn toàn
Viêm nướu (gingivitis):
-
- Vi khuẩn trong mảng bám (plaque) và cao răng (tartar) gây viêm nhiễm
- Viêm nướu có thể tiến triển thành viêm nha chu (periodontitis)
Áp xe răng (dental abscess):
-
- Ổ nhiễm trùng chứa mủ (pus) hình thành ở chóp răng hoặc nướu
- Gây đau nhức dữ dội (severe pain) và sưng nướu (gum swelling)
Bảng 1: Các nguyên nhân phụ gây sưng nướu răng trong cùng hàm dưới
| Nguyên nhân | Mô tả |
|---|---|
| Chấn thương (trauma) | Va đập, cắn phải vật cứng, sử dụng bàn chải quá cứng |
| Dị ứng (allergic reaction) | Phản ứng với thành phần trong kem đánh răng, nước súc miệng hoặc thực phẩm |
| Thay đổi nội tiết tố (hormonal changes) | Phụ nữ mang thai hoặc mãn kinh dễ bị sưng nướu |
Triệu chứng nhận biết sưng nướu răng trong cùng hàm dưới
Các dấu hiệu sau đây giúp nhận biết tình trạng sưng nướu răng trong cùng hàm dưới:
- Nướu sưng đỏ (red, swollen gums) và đau nhức (pain)
- Chảy máu chân răng (bleeding gums) khi đánh răng hoặc dùng chỉ nha khoa
- Hôi miệng (bad breath) do vi khuẩn tạo ra hợp chất lưu huỳnh
- Khó khăn khi ăn nhai (difficulty chewing)
- Sốt (fever) và mệt mỏi (fatigue) trong trường hợp viêm nhiễm nặng
Mức độ nguy hiểm của sưng nướu răng trong cùng hàm dưới
Sưng nướu răng trong cùng hàm dưới có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Các rủi ro tiềm ẩn bao gồm:
- Viêm nhiễm lan rộng (spreading infection):
- Áp xe quanh chóp răng (periapical abscess)
- Viêm xương ổ răng (alveolar osteitis)
- Mất răng (tooth loss)
- Nhiễm trùng huyết (sepsis):
- Vi khuẩn xâm nhập vào máu
- Đe dọa tính mạng trong trường hợp nặng
- Ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân:
- Tăng nguy cơ bệnh tim mạch (cardiovascular disease)
- Đột quỵ (stroke)
- Tiểu đường (diabetes)
- Bệnh hô hấp (respiratory disease)
- Sinh non ở phụ nữ mang thai (preterm birth)
Cách điều trị sưng nướu răng trong cùng hàm dưới
Phương pháp điều trị sưng nướu răng trong cùng hàm dưới phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Các biện pháp điều trị bao gồm:
- Vệ sinh răng miệng (oral hygiene):
- Đánh răng (brushing) ít nhất 2 lần/ngày
- Sử dụng chỉ nha khoa (dental floss) và nước súc miệng (mouthwash)
- Súc miệng nước muối ấm (warm salt water rinse):
- Tác dụng sát khuẩn (antiseptic effect)
- Giảm viêm nhẹ (mild anti-inflammatory)
- Chườm lạnh/ấm (cold/warm compress):
- Chườm lạnh giảm sưng đau (reduce swelling and pain)
- Chườm ấm tăng tuần hoàn máu (increase blood circulation)
Chườm lạnh giúp giảm sưng đau, chườm ấm giúp tăng tuần hoàn máu, giảm viêm
- Sử dụng thuốc (medication):
- Kháng sinh (antibiotics)
- Thuốc kháng viêm (anti-inflammatory drugs)
- Thuốc giảm đau (pain relievers)
- Gel bôi tại chỗ (topical gel)
- Nhổ răng khôn (wisdom tooth extraction):
- Loại bỏ nguyên nhân gây viêm nhiễm
- Cạo vôi răng, lấy cao răng (scaling and root planing):
- Loại bỏ mảng bám và cao răng
- Ngăn ngừa viêm nướu tái phát
Bảng 2: Khi nào cần gặp nha sĩ
| Dấu hiệu | Hành động |
|---|---|
| Sốt cao kèm sưng nướu | Đến nha sĩ ngay |
| Sưng nướu lan rộng | Cần được thăm khám |
| Đau nhức dữ dội | Tìm kiếm điều trị |
| Chảy máu nướu nhiều | Yêu cầu chăm sóc chuyên môn |
| Khó thở, khó nuốt | Cần can thiệp y tế khẩn cấp |
Thăm khám nha sĩ ngay khi có dấu hiệu bất thường để bảo vệ sức khỏe răng miệng của bạn
Phòng ngừa sưng nướu răng trong cùng hàm dưới
Để phòng ngừa sưng nướu răng trong cùng hàm dưới, hãy thực hiện các biện pháp sau:
- Vệ sinh răng miệng đúng cách:
- Đánh răng (brushing) ít nhất 2 lần/ngày
- Sử dụng chỉ nha khoa (flossing) và nước súc miệng (mouthwash)
- Khám nha khoa định kỳ (regular dental check-ups):
- 6 tháng/lần
- Phát hiện sớm vấn đề răng miệng
- Chế độ ăn uống lành mạnh (healthy diet):
- Hạn chế đồ ngọt và tinh bột
- Tăng cường rau xanh và trái cây
- Bỏ thuốc lá (quit smoking):
- Giảm nguy cơ mắc bệnh nướu và răng miệng
Sưng nướu răng trong cùng hàm dưới là vấn đề răng miệng phổ biến nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết triệu chứng sớm và áp dụng các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe răng miệng hiệu quả. Nếu gặp bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy thăm khám nha sĩ ngay để được điều trị kịp thời và tránh các biến chứng nguy hiểm.
Những câu hỏi liên quan về “sưng nướu răng trong cùng hàm dưới”
Tại sao nướu răng trong cùng hàm dưới bị sưng?
Sưng nướu răng trong cùng hàm dưới thường do các nguyên nhân sau:
- Mọc răng khôn: Răng khôn mọc lệch, mọc ngầm hoặc không đủ chỗ khiến nướu bị viêm và sưng.
- Viêm nướu/Viêm nha chu: Viêm nhiễm do vi khuẩn, mảng bám và cao răng tích tụ gây sưng nướu.
- Áp xe răng: Nhiễm trùng ở chân răng tạo thành ổ mủ, gây sưng đau nướu.
- Các nguyên nhân khác: Chấn thương, dị ứng hoặc thay đổi nội tiết tố cũng có thể gây sưng nướu.
Làm sao để biết sưng nướu răng có phải do răng khôn hay không?
Sưng nướu do răng khôn thường kèm theo các triệu chứng sau:
- Đau nhức dữ dội ở vùng răng trong cùng hàm dưới.
- Nướu sưng đỏ, có thể chảy máu khi đánh răng hoặc chạm vào.
- Hơi thở có mùi hôi.
- Khó khăn khi mở miệng hoặc nhai thức ăn.
- Đôi khi kèm theo sốt nhẹ.
Tuy nhiên, để chẩn đoán chính xác nguyên nhân sưng nướu, bạn nên đến nha sĩ để được thăm khám và chụp X-quang.
Sưng nướu răng trong cùng hàm dưới có nguy hiểm không?
Nếu không điều trị kịp thời, sưng nướu răng trong cùng hàm dưới có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như:
- Nhiễm trùng lan rộng, hình thành áp xe răng.
- Viêm xương ổ răng, làm lung lay và mất răng.
- Nhiễm trùng huyết (nhiễm trùng máu), đe dọa tính mạng.
Do đó, khi có dấu hiệu sưng nướu kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng khác, bạn nên đến nha sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Cách điều trị sưng nướu răng trong cùng hàm dưới tại nhà như thế nào?
Trong trường hợp sưng nướu nhẹ, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau tại nhà:
- Súc miệng bằng nước muối ấm 3-4 lần mỗi ngày để giảm viêm nhiễm.
- Chườm lạnh bên ngoài má để giảm đau và sưng.
- Dùng thuốc giảm đau không kê đơn như paracetamol hoặc ibuprofen theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ.
Tuy nhiên, những biện pháp này chỉ giúp giảm triệu chứng tạm thời, không thể điều trị triệt để nguyên nhân gây sưng nướu. Vì vậy, bạn vẫn cần đến nha sĩ để được khám và điều trị đúng cách.
Làm thế nào để phòng ngừa sưng nướu răng trong cùng hàm dưới?
Để phòng ngừa sưng nướu răng trong cùng hàm dưới, bạn nên:
- Đánh răng đúng cách ít nhất 2 lần/ngày, sử dụng chỉ nha khoa và nước súc miệng để loại bỏ mảng bám và vi khuẩn.
- Khám nha khoa định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện sớm các vấn đề răng miệng và điều trị kịp thời.
- Có chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế đồ ngọt và đồ ăn chứa nhiều tinh bột.
- Bỏ thuốc lá, vì thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về nướu và răng miệng.
Dẫn chứng khoa học
Mọc răng khôn:
- Nghiên cứu của Chaves và cộng sự (2016) trên Tạp chí Nha khoa Anh Quốc (British Dental Journal) cho thấy có đến 81% người trẻ tuổi gặp phải các vấn đề liên quan đến răng khôn, bao gồm sưng đau nướu, nhiễm trùng và khó khăn khi ăn nhai.
- Một nghiên cứu khác của Hattab và cộng sự (2014) trên Tạp chí Nghiên cứu Nha khoa (Journal of Dental Research) chỉ ra rằng răng khôn mọc lệch, mọc ngầm hoặc không đủ chỗ là nguyên nhân chính gây sưng nướu răng trong cùng hàm dưới.
2. Viêm nướu/Viêm nha chu:
- Theo Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH), viêm nướu là một bệnh lý răng miệng phổ biến, ảnh hưởng đến gần 50% người trưởng thành. Vi khuẩn trong mảng bám và cao răng là nguyên nhân chính gây viêm nướu.
- Một nghiên cứu của Tonetti và cộng sự (2018) trên Tạp chí Nha chu học lâm sàng (Journal of Clinical Periodontology) cho thấy viêm nha chu không chỉ gây sưng nướu mà còn có thể dẫn đến mất răng và tăng nguy cơ mắc các bệnh lý toàn thân như tim mạch, đột quỵ và tiểu đường.
3. Áp xe răng:
- Áp xe răng là một biến chứng nghiêm trọng của viêm nhiễm răng miệng. Nghiên cứu của Robertson và cộng sự (2015) trên Tạp chí Nha khoa Anh Quốc (British Dental Journal) cho thấy áp xe răng thường gây đau nhức dữ dội,sưng nướu và có thể dẫn đến nhiễm trùng huyết nếu không được điều trị kịp thời.
- Một nghiên cứu khác của Gomes và cộng sự (2013) trên Tạp chí Endodontics (Journal of Endodontics) chỉ ra rằng vi khuẩn kỵ khí là nguyên nhân chính gây áp xe răng.
Bài viết trên đã cung cấp thông tin về “sưng nướu răng trong cùng hàm dưới” và các kiến thức liên quan. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích với bạn.
Nguồn tham khảo:
Swollen Gums: Causes, Treatments, and Prevention – Healthlinehealthline·1
Common causes of swollen gums (and how to treat it) – Kowhai Dentalkowhaidental.co·2
Kiểm Duyệt Nội Dung
Hơn 10 năm kinh nghiệm truyền thông marketing trong lĩnh vực y tế, sức khỏe.
Triển khai thành công các hoạt động truyền thông marketing, phát triển nội dung và xây kênh mạng xã hội cho các đối tác bệnh viện, phòng khám, bác sĩ và chuyên gia y tế khắp cả nước.
Hơn 6 năm kinh nghiệm tổ chức sản xuất các chương trình y tế uy tín hàng đầu Việt Nam, phối hợp cùng Đài Truyền hình Tp.HCM (HTV). Các chương trình tiêu biểu bao gồm Nhật Ký Blouse Trắng, Bác Sĩ Nói Gì, Alo Bác Sĩ Nghe, Nhật Ký Hạnh Phúc, Vui Khỏe Cùng Con, Bác Sỹ Mẹ, v.v.
Hợp tác toàn diện với hàng trăm bệnh viện và phòng khám, hàng nghìn bác sĩ và chuyên gia y tế nhằm chung tay xây dựng nền tảng nội dung và dịch vụ y tế trên ứng dụng Doctor Network.
