Đau bụng trên bên phải: cẩn trọng nếu có 4 triệu chứng này

Đau bụng trên bên phải có thể khiến người bệnh cảm thấy lo lắng và hoang mang bởi đây là triệu chứng của nhiều bệnh lý từ nhẹ đến nghiêm trọng. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin hữu ích về các nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và cách xử trí tình trạng đau bụng trên bên phải, giúp bạn đọc có những kiến thức cần thiết khi gặp phải tình trạng này.

Nguyên nhân gây đau bụng trên bên phải

Phần bụng trên bên phải tập trung nhiều cơ quan quan trọng. Do đó, khi xuất hiện cơn đau bụng trên bên phải, cần hết sức lưu ý đến những bệnh lý sau đây:

• Các vấn đề về gan:
  • Đau bụng trên bên phải – Viêm gan: Các loại viêm gan do virus (viêm gan A, B, C…) hoặc do bia rượu, thuốc,… có thể gây đau âm ỉ hoặc đau nhức vùng gan.
  • Xơ gan, ung thư gan: Đây là những bệnh lý nghiêm trọng gây ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.

Đau bụng trên bên phải – Viêm gan

• Bệnh lý về túi mật:
  • Đau bụng trên bên phải – Sỏi mật: Những viên sỏi nhỏ hình thành trong túi mật gây ra cơn đau dữ dội, đột ngột vùng bụng trên bên phải, điển hình là sau khi ăn các món nhiều dầu mỡ [neo văn bản: đau túi mật].
  • Viêm túi mật: Túi mật là cơ quan lưu trữ dịch mật, tình trạng viêm nhiễm có thể là biến chứng của sỏi mật hoặc do các nguyên nhân khác.

Đau bụng trên bên phải – Sỏi mật

• Bệnh về đường tiêu hóa
  • Đau bụng trên bên phải – Viêm ruột thừa: Đau bụng chuyển từ vùng rốn xuống hố chậu phải, kèm sốt nhẹ, buồn nôn là những dấu hiệu điển hình.
  • Viêm loét dạ dày tá tràng: Những cơn đau âm ỉ vùng thượng vị (trên rốn) có thể lan sang vị trí bụng trên bên phải.
• Bệnh về thận:
  • Đau bụng trên bên phải – Sỏi thận: Khi sỏi di chuyển gây tắc nghẽn đường tiểu, cơn đau quặn thận xuất hiện ở vùng thắt lưng và lan ra phía trước.
  • Nhiễm trùng thận: Thường có sốt cao rét run, đau hố thắt lưng lan về phía bụng.

Triệu chứng đau bụng trên bên phải

Cơn đau bụng trên bên phải có thể biểu hiện đa dạng tùy theo nguyên nhân:

• Vị trí: Đau thường tập trung ở vùng hạ sườn phải nhưng cũng có thể lan tỏa, thay đổi vị trí.
• Cường độ: Đau âm ỉ, đau dữ dội, hoặc đau quặn từng cơn.
• Tính chất: Đau nhói, âm ỉ, nóng rát, hoặc đau như dao đâm.
• Các triệu chứng kèm theo:
  • Buồn nôn, nôn
  • Sốt, ớn lạnh
  • Vàng da, vàng mắt
  • Nước tiểu sậm màu
  • Phân bạc màu

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Đau bụng trên bên phải luôn tiềm ẩn nguy cơ bệnh lý nghiêm trọng. Bạn cần đi khám càng sớm càng tốt nếu:

• Cơn đau dữ dội, không thuyên giảm
• Sốt cao, rét run
• Vàng da, vàng mắt
• Thay đổi màu sắc phân, nước tiểu
• Đau bụng kéo dài dai dẳng

Cần đi khám ngay nếu bị đau bụng trên bên phải kèm vàng mắt, vàng da

Chẩn đoán đau bụng trên bên phải

Để xác định chính xác nguyên nhân dẫn đến đau bụng trên bên phải, bác sĩ sẽ dựa trên:

• Khai thác bệnh sử, khám lâm sàng
• Xét nghiệm: Xét nghiệm máu, chức năng gan, chức năng thận,…
• Chẩn đoán hình ảnh: Siêu âm , chụp X-quang, chụp cắt lớp vi tính (CT),…

Điều trị

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây đau bụng trên bên phải, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp.

• Điều trị nội khoa: Dùng thuốc kháng sinh, giảm viêm, giảm đau,…
• Phẫu thuật: Phẫu thuật cắt túi mật, tán sỏi, phẫu thuật ruột thừa,…
• Kết hợp thay đổi lối sống: Ăn uống lành mạnh, hạn chế bia rượu, các món chiên xào nhiều gia vị,…

Phòng ngừa

• Tiêm phòng viêm gan.
• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, kiểm soát cân nặng
• Hạn chế rượu bia, thuốc lá.
• Khám sức khỏe định kỳ [neo văn bản: đau bụng trên bên phải].

Dưới đây là 5 câu hỏi thường gặp và lời giải đáp xoay quanh chủ đề “đau bụng trên bên phải“:

1. Đau bụng trên bên phải có nguy hiểm không?

• Trả lời: Đau bụng trên bên phải có thể là dấu hiệu bình thường do vận động hoặc ăn uống, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều bệnh lý nguy hiểm từ gan, mật, đường tiêu hóa, thận,… Nếu đau dữ dội, kéo dài, hoặc kèm sốt, vàng da cần đi khám bác sĩ ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

2. Phân biệt đau bụng trên bên phải do gan hay do dạ dày?

• Trả lời: Dựa trên vị trí và tính chất cơn đau, đôi khi ta có thể sơ bộ phân biệt:
  • Đau do gan: Thường âm ỉ vùng hạ sườn phải, có thể kèm vàng da, nước tiểu sậm màu.
  • Đau do dạ dày: Cơn đau âm ỉ hoặc quặn thắt vùng thượng vị (trên rốn), thường liên quan đến bữa ăn, kèm theo ợ chua, đầy bụng,…

Tuy nhiên, để chính xác cần đi khám và làm các xét nghiệm, siêu âm hỗ trợ

3. Uống thuốc gì khi bị đau bụng trên bên phải?

• Trả lời: Tuyệt đối không tự ý uống thuốc giảm đau khi chưa biết rõ nguyên nhân. Việc này có thể làm che lấp triệu chứng, gây khó khăn cho chẩn đoán bệnh chính xác. Nếu đau nhiều, hãy đến các cơ sở y tế để bác sĩ khám và chỉ định thuốc phù hợp.

4. Đau bụng trên bên phải có liên quan đến bệnh sỏi thận không?

• Trả lời: Có. Sỏi thận khi di chuyển gây tắc nghẽn có thể biểu hiện bằng cơn đau quặn thận dữ dội ở vùng thắt lưng và lan ra phía trước bụng. Các triệu chứng khác của sỏi thận bao gồm tiểu buốt, tiểu ra máu,…

5. Làm thế nào để phòng ngừa đau bụng trên bên phải?

• Trả lời: Tăng cường bảo vệ các cơ quan nội tạng bằng lối sống lành mạnh:
  • Ăn uống đủ chất, nhiều rau củ, hạn chế đồ chiên xào, cay nóng.
  • Tiêm phòng viêm gan .
  • Hạn chế bia rượu.
  • Khám sức khỏe định kỳ để tầm soát bệnh lý nguy hiểm.

Dẫn chứng cụ thể về “đau bụng trên bên phải“:

1. Vị trí và liên quan đến các cơ quan:

• Gan:

  • Mô tả: Gan nằm ở phần bụng trên bên phải, ngay dưới cơ hoành.
  • Cảm giác đau: Đau âm ỉ hoặc đau nhức vùng gan.

• Túi mật:

  • Mô tả: Túi mật là một cơ quan nhỏ hình quả lê nằm dưới gan ở phần bụng trên bên phải.
  • Cảm giác đau: Đau dữ dội, đột ngột vùng bụng trên bên phải, có thể lan ra sau lưng hoặc vai phải.

• Ruột thừa:

  • Mô tả: Ruột thừa là một túi nhỏ hình ngón tay nhô ra từ đại tràng ở phần bụng dưới bên phải.
  • Cảm giác đau: Đau bắt đầu từ vùng rốn sau đó di chuyển xuống hố chậu phải.

2. Nguyên nhân gây đau bụng trên bên phải:

• Viêm gan:

  • Viêm gan virus:
    • Tác nhân: Virus viêm gan A, B, C.
    • Triệu chứng: Đau bụng trên bên phải, vàng da, vàng mắt, mệt mỏi.
  • Xơ gan:
    • Nguyên nhân: Do nhiều yếu tố, bao gồm viêm gan virus, nghiện rượu.
    • Triệu chứng: Đau bụng, cổ trướng, gan to, suy giảm chức năng gan.

• Sỏi mật:

  • Hình thành: Do cholesterol hoặc bilirubin lắng đọng trong túi mật.
  • Triệu chứng: Đau dữ dội, buồn nôn, nôn, chán ăn.

• Viêm ruột thừa:

  • Nguyên nhân: Do tắc nghẽn lumen ruột thừa.
  • Triệu chứng: Đau bụng, buồn nôn, nôn, sốt, chán ăn.

3. Chẩn đoán và điều trị:

• Chẩn đoán:

  • Siêu âm: Phương pháp phổ biến để chẩn đoán các vấn đề về gan, túi mật, thận.
  • Chụp CT và MRI: Cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về ổ bụng.

• Điều trị:

  • Phụ thuộc vào nguyên nhân:
    • Viêm gan: Dùng thuốc kháng virus, thay đổi lối sống.
    • Sỏi mật: Dùng thuốc tan sỏi, phẫu thuật cắt túi mật.
    • Viêm ruột thừa: Phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa.