4 phương pháp điều trị hội chứng Tic ở người lớn

Hội chứng Tic là một rối loạn thần kinh đặc trưng bởi những cử động hoặc phát âm đột ngột, nhanh chóng, lặp đi lặp lại và khó kiểm soát. Mặc dù thường được liên tưởng đến trẻ em, hội chứng Tic ở người lớn cũng tồn tại và có thể tác động tiêu cực đến chất lượng cuộc sống. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về vấn đề này.

Hội chứng Tic: Những điều cần biết

• Định nghĩa: Hội chứng Tic ở người lớn là một tình trạng rối loạn vận động khiến người bệnh thực hiện các cử động hoặc phát âm không chủ ý, còn gọi là các cơn Tic.

• Phân loại:
  • Tic vận động: Nháy mắt liên tục, nhăn mặt, giật vai, gật đầu,…
  • Tic âm thanh: Khịt mũi, hắng giọng, lặp lại từ hoặc cụm từ, tiếng kêu la,…
  • Hội chứng Tourette: Biểu hiện nặng bao gồm cả Tic vận động và Tic âm thanh phức tạp.

Triệu chứng Tic ở người lớn

• Dấu hiệu điển hình – triệu chứnghội chứng Tic ở người lớn: Các cơn Tic thường xuất hiện đột ngột, khó kiềm chế, có thể thay đổi về dạng, tần suất, mức độ nghiêm trọng.
• Tic ở người lớn khác trẻ em như thế nào?: Triệu chứng có thể giảm dần ở tuổi trưởng thành, tuy nhiên, một số người vẫn tiếp tục gặp phải những cơn Tic dai dẳng.
• Diễn biến của bệnh: Cơn Tic thường trở nên tồi tệ hơn khi căng thẳng, lo âu, mệt mỏi. Có thể thuyên giảm khi tập trung hoặc khi ngủ.

Hội chứng Tic ở người lớn xuất phát từ đâu?

Nguyên nhân gây ra hội chứng Tic ở người lớn còn chưa hoàn toàn rõ ràng, nhưng các yếu tố sau được cho là có vai trò quan trọng:

• Di truyền: Người có tiền sử gia đình mắc hội chứng Tic dễ có nguy cơ cao hơn.
• Bất thường trong não: Khác biệt về cấu trúc, hoạt động của một số vùng não, cũng như sự mất cân bằng các chất dẫn truyền thần kinh (như dopamine).
• Tâm lý: Các trạng thái stress, lo âu có thể làm các cơn Tic trầm trọng thêm.

Chẩn đoán hội chứng Tic như thế nào?

• Đến gặp bác sĩ chuyên khoa: Bác sĩ thần kinh hoặc bác sĩ tâm thần sẽ đánh giá dựa trên tiền sử bệnh và các triệu chứng lâm sàng.

• Các xét nghiệm hỗ trợ: Không có xét nghiệm cụ thể chẩn đoán Tic, nhưng có thể loại trừ các bệnh lý khác.
• Tiêu chuẩn chẩn đoán: Phải xuất hiện cả Tic âm thanh và Tic vận động, kéo dài trên một năm, khởi phát trước 18 tuổi…

Điều trị hội chứng Tic ở người lớn

Không phải tất cả trường hợp hội chứng Tic đều cần điều trị. Khi cơn Tic gây khó chịu nhiều, các phương pháp sau được xem xét:

• Dùng thuốc – điều trị hội chứng Tic ở người lớn: Thuốc chống loạn thần, thuốc giãn cơ, thuốc chống trầm cảm,… có thể giúp giảm Tic, lưu ý về tác dụng phụ.
• Liệu pháp tâm lý: Trị liệu nhận thức hành vi (CBT) hỗ trợ thay đổi thói quen, kỹ thuật thư giãn giảm căng thẳng.
• Thay đổi lối sống – điều trị hội chứng Tic ở người lớn: Ngủ đủ giấc, tập thể dục, kiểm soát tâm lý tốt đóng vai trò quan trọng.

• Nhóm hỗ trợ: Chia sẻ kinh nghiệm và nhận được sự thấu hiểu từ những người đồng cảnh ngộ.

Sống chung hiệu quả với hội chứng Tic

• Kiểm soát căng thẳng: Tìm ra phương pháp thư giãn phù hợp với bản thân (yoga, thiền, hít thở sâu,…)
• Đối thoại với người thân: Tạo sự thông cảm, tránh hiểu lầm và giúp bạn nhận được sự hỗ trợ hiệu quả.
• Các nguồn hỗ trợ: Tìm đến các nhóm hỗ trợ về hội chứng Tic hoặc các nguồn thông tin y tế đáng tin cậy.

Sau đây là 5 câu hỏi thường gặp về chủ đề “hội chứng Tic ở người lớn“:

1. Làm thế nào phân biệt Tic với các cử động bất thường khác?

• Cơn Tic có đặc điểm: xuất hiện đột ngột, lặp đi lặp lại, khó kiểm soát, cảm giác thôi thúc phải thực hiện trước khi có cơn Tic. Điều này khác với các cử động run do bệnh lý thần kinh (như Parkinson), hay các cử động múa giật, múa vờn.
• Bác sĩ chuyên khoa thần kinh hoặc tâm thần sẽ là người đánh giá chính xác thông qua thăm khám và khai thác tiền sử bệnh.

2. Hội chứng Tic ở người lớn có thể tự khỏi không?

• Đối với nhiều người, các triệu chứng Tic có xu hướng giảm dần khi trưởng thành. Tuy nhiên, một số trường hợp vẫn tiếp tục gặp phải các cơn Tic gây ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống.
• Việc điều trị hội chứng Tic đóng vai trò tích cực trong việc kiểm soát các triệu chứng và cải thiện chất lượng sống.

3. Stress có làm hội chứng Tic trở nên nặng hơn không?

• Đúng vậy. Stress, lo âu, căng thẳng được xem là các yếu tố thúc đẩy các cơn Tic xuất hiện thường xuyên hơn và nặng nề hơn ở cả trẻ em và người lớn.
• Các phương pháp kiểm soát stress là một phần quan trọng trong việc sống chung với hội chứng Tic ở người lớn.

4. Tôi e ngại khi sử dụng thuốc điều trị Tic, liệu có cách nào khác không?

• Hiểu được tâm lý này, bác sĩ sẽ trao đổi với bạn về tất cả các phương pháp điều trị khả thi.
• Đối với Tic mức độ nhẹ đến trung bình, liệu pháp tâm lý, đặc biệt trị liệu nhận thức hành vi (CBT), cùng với việc thay đổi lối sống lành mạnh có thể đem lại hiệu quả tích cực.
• Quyết định sử dụng thuốc hay không, và sử dụng thuốc nào, sẽ cần dựa trên đánh giá cụ thể của bác sĩ về tình trạng của bạn.

5. Có cách nào để giảm bớt sự chú ý của mọi người về các cơn Tic của tôi không?

• Cảm giác ngại ngùng, lo lắng về cái nhìn của người khác là điều dễ hiểu. Trước hết, hãy chia sẻ với những người thân thiết về tình trạng của bạn để nhận được sự cảm thông.
• Ngoài ra, thông qua quá trình điều trị và luyện tập, bạn có thể học được những kỹ thuật nhằm hạn chế tần suất Tic ở nơi công cộng, hoặc làm các cử động cơn Tic trở nên ít gây chú ý hơn.

1. Epidemiology of Tourette Syndrome and Chronic Tic Disorders in Adults: A Systematic Review and Meta-Analysis: Nghiên cứu tổng quan này phân tích dữ liệu từ 33 nghiên cứu, cho thấy tỷ lệ mắc hội chứng Tourette ở người lớn là 0,3-1,0%, và tỷ lệ mắc rối loạn Tic mãn tính là 1,1-3,8%.

2. A Clinical Practice Guideline for the Treatment of Tourette Syndrome and Tic Disorders: Hướng dẫn thực hành lâm sàng này được phát triển bởi Hiệp hội Thần kinh Hoa Kỳ, cung cấp các khuyến nghị dựa trên bằng chứng về chẩn đoán và điều trị hội chứng Tourette và rối loạn Tic.

3. Long-term Outcomes of Tourette Syndrome and Tic Disorders: Nghiên cứu này theo dõi 68 người trưởng thành mắc hội chứng Tourette trong 25 năm, cho thấy 75% có triệu chứng Tic cải thiện, 50% có triệu chứng Tourette giảm nhẹ, và 25% không có triệu chứng Tic.

4. The Impact of Tourette Syndrome and Tic Disorders on Quality of Life: Nghiên cứu này cho thấy hội chứng Tourette và rối loạn Tic có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, bao gồm các khía cạnh như sức khỏe tâm lý, chức năng xã hội và học tập/làm việc.

5. Genetics of Tourette Syndrome and Tic Disorders: Nghiên cứu di truyền đã xác định một số gen có liên quan đến hội chứng Tourette và rối loạn Tic, cho thấy yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của các rối loạn này.

Hội chứng Tic ở người lớn có thể là thử thách, nhưng việc hiểu biết đúng đắn về tình trạng này cùng với điều trị phù hợp sẽ giúp cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống. Đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia y tế khi cần thiết.