Trong cuộc sống hiện đại với guồng quay hối hả, thói quen thức khuya dường như đã trở thành điều khó tránh khỏi với nhiều người. Tuy nhiên, đằng sau những giờ phút làm việc, học tập hay giải trí về đêm là các tác hại khôn lường cho sức khỏe. Thậm chí, nhiều người còn đặt câu hỏi: Liệu thức khuya có chết sớm không?
Thức khuya có chết sớm không?
Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng việc thức khuya thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ tử vong sớm. Một nghiên cứu trên 500.000 người Anh cho thấy những người có thói quen thức khuya có tỷ lệ tử vong cao hơn khoảng 10% so với những người ngủ đủ giấc và đúng giờ.
Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng việc thức khuya thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ tử vong sớm
Thức khuya hủy hoại sức khỏe tổng thể của con người trên nhiều phương diện:
- Não bộ suy giảm chức năng: Thức khuya khiến não bộ không được nghỉ ngơi đầy đủ, dẫn đến tình trạng mệt mỏi, thiếu tập trung, suy giảm trí nhớ. Lâu dài, nguy cơ mắc các rối loạn tâm lý như trầm cảm, lo âu cũng tăng lên đáng kể.
- Nguy cơ tim mạch gia tăng: Thức khuya làm rối loạn huyết áp, nhịp tim, tăng nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, đột quỵ.
- Hệ miễn dịch suy yếu: Thiếu ngủ khiến cơ thể dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh.
- Chuyển hóa rối loạn: Thức khuya làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2, béo phì và các hội chứng chuyển hóa khác.
- Lão hóa “kéo đến” sớm: Thức khuya khiến các tế bào bị tổn thương, quá trình sản sinh collagen suy giảm, thúc đẩy quá trình lão hóa diễn ra nhanh chóng hơn.
Tại Sao Thức Khuya Gây Chết Sớm?
Có nhiều nguyên nhân khiến việc thức khuya làm ảnh hưởng xấu đến tuổi thọ:
- Đồng hồ sinh học “trục trặc”: Cơ thể con người hoạt động theo nhịp sinh học tự nhiên. Thức khuya liên tục làm đồng hồ sinh học này bị lệch, gây rối loạn các chức năng quan trọng.
- Giấc ngủ suy giảm chất lượng: Thức khuya đồng nghĩa với việc thiếu ngủ, ngủ không sâu giấc, khiến cơ thể không thể phục hồi và tái tạo năng lượng.
- Thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh: Thức khuya thường đi kèm với việc ăn uống không điều độ, ít vận động, sử dụng nhiều chất kích thích – góp phần làm tăng các nguy cơ bệnh tật.
- Hormone căng thẳng tăng cao: Mất ngủ làm tăng tiết các hormone căng thẳng như cortisol, gây tổn hại lâu dài đến nhiều hệ cơ quan.
Mất ngủ làm tăng tiết các hormone căng thẳng như cortisol, gây tổn hại lâu dài đến nhiều hệ cơ quan
Hạn Chế Tác Hại Của Thức Khuya, Bảo Vệ Sức Khỏe
Để tránh những tác động xấu của thức khuya, chúng ta cần ưu tiên việc ngủ đủ giấc và đúng giờ:
- Người trưởng thành nên ngủ 7-8 tiếng/đêm.
- Thiết lập thói quen ngủ – thức cố định, kể cả vào ngày nghỉ.
- Tạo điều kiện thuận lợi cho giấc ngủ: Phòng ngủ tối, yên tĩnh, nhiệt độ thích hợp, hạn chế các thiết bị điện tử trước giờ ngủ.
- Điều trị các rối loạn giấc ngủ (nếu có) để nâng cao chất lượng giấc ngủ.
Thức khuya là một thói quen xấu với những tác động tiêu cực đến cả sức khỏe thể chất và tinh thần, làm giảm chất lượng cuộc sống và thậm chí có thể rút ngắn tuổi thọ. Hãy xây dựng thói quen sinh hoạt lành mạnh, dành đủ thời gian cho giấc ngủ để có một cơ thể khỏe mạnh và một tinh thần minh mẫn.
Những câu hỏi liên quan về “thức khuya có chết sớm không”
Thế nào được coi là thức khuya?
- Thức khuya không đơn thuần là đi ngủ muộn, mà là việc thường xuyên ngủ sau 11 giờ đêm và có thời lượng ngủ không đủ (dưới 7 tiếng với người trưởng thành). Thức khuya lâu dài làm lệch nhịp sinh học tự nhiên mới được xem là có hại.
Thức khuya do công việc, học tập thì có ảnh hưởng không?
- Dù vì lý do gì, thức khuya thường xuyên chắc chắn sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Nếu bắt buộc phải thức khuya, hãy cố gắng:
- Bù lại giấc ngủ bằng giấc ngủ ngắn ban ngày.
- Ăn uống đủ chất, lành mạnh.
- Tập thể dục đều đặn.
- Hạn chế ở mức thấp nhất việc sử dụng chất kích thích
Tập thể dục đều đặn giúp cải thiện sức khoẻ
Chỉ thức khuya vào cuối tuần có gây hại không?
- Mặc dù ít nghiêm trọng hơn thức khuya hàng ngày, việc thay đổi giờ giấc ngủ thất thường vào dịp cuối tuần cũng làm xáo trộn đồng hồ sinh học, gây mệt mỏi và làm giảm năng suất trong tuần mới. Tốt nhất bạn vẫn nên duy trì giờ ngủ, giờ thức cố định cả trong những ngày nghỉ.
Có cách nào giảm tác hại của việc phải thức khuya không?
- Mặc dù không thể hoàn toàn loại bỏ tác hại, có một số cách để giảm thiểu:
- Ngủ đủ giấc theo đúng nhu cầu cơ thể
- Chợp mắt ngắn vào ban ngày (20-30 phút)
- Vận động nhẹ nhàng, đều đặn.
- Xây dựng chế độ dinh dưỡng cân bằng.
- Tạo môi trường ngủ tối ưu
- Tránh sử dụng thiết bị điện tử ít nhất 1 tiếng trước khi ngủ.
Mất ngủ và thức khuya có giống nhau không?
- Không. Mất ngủ là tình trạng khó ngủ, ngủ không ngon giấc dù có đủ thời gian. Thức khuya là lựa chọn chủ động đi ngủ muộn, có thể dễ dàng ngủ đủ nếu muốn. Tuy nhiên, thức khuya lâu dài có thể dẫn đến các rối loạn giấc ngủ như mất ngủ.
Dẫn chứng khoa học
1. Nghiên cứu của Đại học Y Feinberg (Anh):
- Theo dõi 500.000 người Anh trong 6,5 năm.
- Kết quả: Người có thói quen thức khuya có tỷ lệ tử vong sớm cao hơn 10% so với người ngủ đủ giấc và đúng giờ.
2. Nghiên cứu đăng tải trên Tạp chí Chronobiology International:
- Phân tích dữ liệu của hơn 3 triệu người trưởng thành.
- Kết quả: Nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch, ung thư và các nguyên nhân khác cao hơn ở những người thức khuya.
Bài viết trên đã cung cấp thông tin về “thức khuya có chết sớm không” và các nghiên cứu liên quan. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích với bạn.
Nguồn tham khảo:
Late Nights Are Linked to Premature Deaths… If You Do This – Sleepopolissleepopolis·1
Why staying up late won’t kill you – The Telegraphtelegraph.co·3
Kiểm Duyệt Nội Dung
Hơn 10 năm kinh nghiệm truyền thông marketing trong lĩnh vực y tế, sức khỏe.
Triển khai thành công các hoạt động truyền thông marketing, phát triển nội dung và xây kênh mạng xã hội cho các đối tác bệnh viện, phòng khám, bác sĩ và chuyên gia y tế khắp cả nước.
Hơn 6 năm kinh nghiệm tổ chức sản xuất các chương trình y tế uy tín hàng đầu Việt Nam, phối hợp cùng Đài Truyền hình Tp.HCM (HTV). Các chương trình tiêu biểu bao gồm Nhật Ký Blouse Trắng, Bác Sĩ Nói Gì, Alo Bác Sĩ Nghe, Nhật Ký Hạnh Phúc, Vui Khỏe Cùng Con, Bác Sỹ Mẹ, v.v.
Hợp tác toàn diện với hàng trăm bệnh viện và phòng khám, hàng nghìn bác sĩ và chuyên gia y tế nhằm chung tay xây dựng nền tảng nội dung và dịch vụ y tế trên ứng dụng Doctor Network.
